Hitchcock w Bergen-Belsen
Dr Dariusz Ratajczak
Plakat ostrzegawczy z Auschwitz
Położony w pobliżu Hanoweru obóz koncentracyjny Bergen-Belsen
(polskie wycieczki autokarowe niemal ocierają się o niego
zdążając do banalnego „wesołego miasteczka” HEIDE PARK w niegdyś
słowiańskiej Pustaci Lueneburskiej) pierwotnie przeznaczony był
dla rannych żołnierzy niemieckich.
W roku 1943 założono tam obóz dla europejskich Żydów, którzy
mieli być wymieniani za przetrzymywanych przez aliantów Niemców.
Wprawdzie skończyły się „dobre czasy”, gdy SS wynajmowało dla
dziesiątków tysięcy syjonistów statki na Bliski Wschód, Gestapo
załatwiało wszelkie formalności, w Niemczech Gwiazdy Dawida
dumnie powiewały nad kibucami (jeszcze w roku 1942!), Golda Meir
rewizytowała w Berlinie Adolfa Eichmanna, a organ prasowy
czarnego zakonu „Das Schwarze Korps” (niezgorzej,
cóż począć, redagowany) z nieskrywaną sympatią odnosił się do
żydowskich lewicowych nacjonalistów, niemniej jednak w II fazie
działań wojennych więźniom z obozu umożliwiano wyjazdy do
Szwajcarii lub – via Turcja – do Palestyny. Aż do końca roku
1944 warunki życia w Bergen-Belsen były względnie znośne.
Nieszczęście zaczęło się w momencie przemieszczania wielkich mas
ludzkich z zagrożonego sowieckim szturmem wschodu Europy.
To właśnie wtedy wybuchła w obozie epidemia czerwonki, cholery i
tyfusu. Nie mogło być inaczej, tym bardziej, że masowe naloty
anglo-amerykańskie niemal przerwały dostawy medykamentów,
żywności i wody, a błąkające się pod bombami i w ogólnym
rozgardiaszu więźniarskie konwoje osiągały Bergen-Belsen po 2 –
3 tygodniach podróży – koszmaru. Ci, którzy przeżyli tą gehennę,
mieli niewielkie szanse wygrać walkę z całą paletą oczekujących
ich chorób. W rezultacie obóz zamienił się w piekło wypełnione
odorem gnijących ciał, ludzkimi odchodami wylewającymi się z
baraków i namiotów oraz żywymi trupami. Zdawał sobie z tego
sprawę komendant obozu, Józef Kramer (nazwany w roku 1945 przez
prasę międzynarodową „potworem z Bergen-Belsen” i szybciutko
powieszony), który 1 marca 1945 roku skierował do zwierzchnika
list z prośbą o pomoc („Błagam Pana o pomoc w celu
przezwyciężenia tej sytuacji”). Oczywiście waląca się III
Rzesza, zamieniona w skłębione koczowisko, goniąca resztką sił
na frontach, nie mogła zaradzić tragicznym warunkom życia w
Bergen-Belsen i w innych obozach, gdzie nawet bezlitośni
strażnicy umierali na tyfus.
W zaistniałej sytuacji Henryk Himmler (zapewne jego postępowanie
dyktowane było typowym dla wszystkich ‘oberpolicmajstrów”
wyrachowaniem) upoważnił pewnych oficerów Wehrmachtu do
nawiązania kontaktu z Brytyjczykami i poinformowania ich, że
zbliżają się do przeraźliwego ogniska chorób zakaźnych. W jego
wyniku obie strony zawiesiły działania wojenne wokół
Bergen-Belsen, a nawet podzieliły się zadaniami wynikającymi z
faktu przebywania w bezpośredniej bliskości miejsca prawdziwej
ludzkiej tragedii. Niemal natychmiast po przejęciu administracji
obozu przez Wyspiarzy Bergen-Belsen nawiedziły cmentarne hieny,
czyli dziennikarze. Jak to oni – wszystko obfotografowali i
sfilmowali. Przystąpili także do organizacji pewnych scen.
Najsłynniejszą jest ta z buldożerem wpychającym ciała do
wykopanego rowu. Chodziło o to, żeby przekonać przyszłych
widzów, iż jest to „niemiecki buldożer”.
Zupełnie nie przeszkadzało im, że za jego kierownicą siedział
brytyjski żołnierz (w roku 1978 ukazała się w apartheidowskim
Johannesburgu książka Artura Suzmana i Denisa Diamonda pt. ”Six
Millions Did Die. The Truth Shall Prevail”; autorzy
wykazali większą zapobiegliwość obcinając rzeczonemu wojakowi
główkę wraz z jego zupełnie nieniemieckim beretem). Ten i
podobne zabiegi (wystarczy na przykład zebrać w sterty
grzebienie, a efekt jest niesamowity), podbudowane odpowiednim
komentarzem, miały przekonać szerokiego odbiorcę, że zwały
trupów w Bergen-Belsen (zresztą nie tylko tam) są wynikiem
świadomych działań eksterminacyjnych SS. Autorzy filmu (filmów)
zdawali się mówić: „to oni ich zabili, zamordowali, zagazowali”.
Nie interesował ich przy tym tak „drobny” fakt, że np. w
Bergen-Belsen komór gazowych nie było (a propos komór; w marcu
1992 roku na konferencji prasowej w Sztokholmie profesor Robert
Faurisson rzucił wyzwanie: ”Pokażcie lub narysujcie mi
hitlerowską komorę gazową”. Odpowiedziało mu brzęczenie much).
Tą samą propagandową drogą chciał pójść Alfred Hitchcock (sam
zresztą „szprycujący się” gazem, co akurat jego twórczości
wyszło na dobre), który dostał zamówienie z brytyjskiego Home
Office na zrobienie filmu na temat „tych nazistowskich
okrucieństw”. Mistrz zawiódł. Publiczności udostępniono tylko co
bardziej wiarygodne fragmenty gniotu. Brytyjskie pionierskie
operacje propagandowe w Bergen-Belsen (powiedzmy wprost:
manipulacje) wkrótce przejęli filmowcy z Hollywood. 29 listopada
1945 roku Amerykanie przedstawili swoje dzieło poświęcone
wyzwoleniu obozów koncentracyjnych na Procesie Norymberskim.
Wywołało ono spore poruszenie nawet wśród oskarżonych (tylko
nieliczni zauważyli, że buszuje w nim nasz nieszczęsny
buldożer). W każdym razie efekt został osiągnięty i przede
wszystkim utrwalony na dziesięciolecia. Dzisiaj prawda miesza
się z mitem tak, jak przeciętnemu zjadaczowi chleba krematoria
mylą się z komorami gazowymi. Ja – Dariusz Ratajczak – o
istnieniu tych ostatnich, w przeszłości i obecnie, jestem
święcie przekonany.
“Tematy jeszcze bardziej niebezpieczne”, dr Dariusz
Ratajczak
