Terroryzm państwowy Izraela

Terroryzm państwowy Izraela

Adam Krawczyk

Terroryzm jest również stosowany przez państwo Izrael. Jednak nie są to tylko akcje wojska wymierzone w ludność palestyńską na terytoriach okupowanych, gdyż takie działania nazywane są terrorem państwowym. Do tych akcji możemy zaliczyć wszelkiego rodzaju pacyfikacje czy masakry, w których brały udział regularne jednostki IDF, np. masakrę we wsi Qibya¹ czy w Kfar Kassem² w 1956 roku.

Metody terrorystyczne były stosowane przez Izrael przeważnie poza jego terytorium. Co ciekawe, nie były to tylko akcje w ramach zamachów odwetowych na osoby związane z terroryzmem antyizraelskim. Dochodziło również do ataków na Żydów czy cywilnych obywateli państw zachodnich w krajach arabskich.

19 marca 1950 roku wybuchła pierwsza bomba w amerykańskim centrum kulturalnym i bibliotece w Bagdadzie. Spowodowała ona straty materialne i zranienie kilku osób. Centrum było ulubionym miejscem spotkań młodych Żydów.

8 kwietnia 1950 r. miał miejsce pierwszy atak wymierzony bezpośrednio w Żydów. O 21:15 z samochodu z trzema młodymi pasażerami wyrzucono granat w El-Dar Café Baghdad, gdzie bawiła się grupka młodych Żydów. Czterech zostało poważnie rannych. Tej samej nocy w całym Bagdadzie zostały rozrzucone ulotki, aby Żydzi opuścili natychmiast Irak. Nazajutrz, wielu Żydów, w większości z biednych dzielnic, wyrzekło się swojego obywatelstwa i złożyło podanie o pozwolenie na emigrację do Izraela. 3 maja o godz. 3.00 granat został rzucony w stronę okna wystawowego żydowskiego przedsiębiorstwa Beit-Lawi Automobile Company, niszcząc część budynku. 3 czerwca 1950 kolejny granat eksplodował w El-Batawin w bogatej dzielnicy Bagdadu, zamieszkiwanej przez zamożnych Żydów i Irakijczyków. 5 czerwca o 2:30 bomba eksplodowała obok żydowskiego przedsiębiorstwa Stanleya Shashua na ulicy El-Rashid. 14 stycznia 1951 o godz. 19.00 granat został rzucony w stronę stojącej grupy Żydów przed synagogą Masouda Shem-Tov. Wybuch spowodował zerwanie kabla elektrycznego, w wyniku czego trzech Żydów zginęło, w tym kilkuletni chłopiec, Itzhak Elmacher. Rannych zostało ponad trzydziestu. Po tych atakach, exodus żydowski przekroczył liczbę 600-700 osób na dzień. Sędzia badający tą sprawę Salaman El-Beit, znalazł dowody na powiązanie zamachów z syjonistami³. Także taki był wniosek Wilbura Crane’a Evelanda, wysokiego oficera CIA. Eveland pisał: „Próbowano przedstawiać Irakijczyków jako anty-Amerykanów, którzy terroryzują miejscowych Żydów. Syjoniści podłożyli bomby w amerykańskiej bibliotece, przedsiębiorstwach, kawiarniach i w synagogach. Wkrótce ulotki zostały rozrzucone wzywające Żydów do Izraela. Chociaż iracka policja później dostarczyła dowodów, że wszystkie ataki były dziełem podziemnej organizacji, większość świata uwierzyła w sprawozdania, że arabski terroryzm zmusił Żydów do ucieczki. Ataki były dziełem trzech aktywistów: prawnika o nazwisku Basri oraz Shaloma Saliha, Yosefa Habazy, członków wojskowej organizacji syjonistycznej Hashura. 125 tysięcy Żydów uciekło z Iraku do Izraela”⁴. Terroryzm w tym momencie osiągnął sukces, cel, jakim było pobudzenie żydowskiej populacji Iraku do emigracji w stronę Izraela, został osiągnięty.

Kolejną operacją władz Izraela z użyciem metod terrorystycznych, która osiągnęła pełny sukces mimo późniejszego zdekonspirowania, była operacja tajnej komórki wywiadu wojskowego Amanu pod kryptonimem Susannah⁵. Celem operacji miało być zapobieżenie podpisaniu egipsko-brytyjskiego porozumienia (w sprawie wycofania Brytyjczyków ze Strefy Kanału), wywołanie anty-egipskiego nastawienia wśród państw Zachodnich oraz powstrzymanie pomocy wojskowej i ekonomicznej dla Egiptu (porozumienie z USA). Te cele miano osiągnąć poprzez zamachy na cele zachodnie w Egipcie. Początkowo tajna komórka Amanu miała stanowić piątą kolumnę na wypadek działań wojennych w chwili rozpoczęcia wojny izraelsko-egipskiej⁶. Pomiędzy 2 a 27 lipca 1954 r. nastąpiła seria eksplozji ładunków wybuchowych podłożonych pod amerykańskie i brytyjskie centra informacyjne i kulturalne. Podejrzenie zostało rzucone w stronę Bractwa Muzułmańskiego, przeciwników reżimu Abdel Gamel Nasera. Izraelska grupa została odkryta 27 lipca, gdy jeden z zamachowców został złapany po tym, jak jedna z bomb eksplodowała przedwcześnie w Aleksandrii. Premier Izraela Mosze Sharett rozpoczął izraelską kampanię oczerniającą rząd egipski, który miał wysunąć „kłamliwe oskarżenia” w stosunku do aresztowanych obywateli pochodzenia żydowskiego⁷.

Zamachy mimo zdekonspirowania zamachowców osiągnęły sukces. Egipt nie był już traktowany jako przyjazne miejsce dla Brytyjczyków i Amerykanów. Wojna 1956 r., w której Anglia z Francja wraz z Izraelem zaatakowały Egipt po znacjonalizowaniu Kanału Sueskiego przez Nasera pokazała dobitnie, iż zamierzone cele zostały osiągnięte. Działania izraelskich tajnych służb w Egipcie w 1954 r., jak i późniejsze ich zdekonspirowanie, do historii przeszły jako afera Pinchasa Lavona (od nazwiska szefa obrony narodowej).

Jednym z przykładów działań izraelskich tajnych służb wykorzystujących metody terrorystyczne był udany zamach na odpowiedzialnego za zamachy na cele żydowskie przywódcę palestyńskiego Islamskiego Dżihadu. 26 października 1995 r., izraelskie tajne służby zastrzeliły dra Fathi Szikakiego. W biały dzień do wychodzącego z Howard Johnson Diplomat Hotel w Sliemie na Malcie mężczyzny podjechało dwoje ludzi na motorze, którzy następnie z pistoletów z tłumikiem pięciokrotnie strzelili w głowę Szikakiemu⁸.

Premier Izraela Icchak Rabin, komentując śmierć lidera PID, powiedział: „nie jest mi przykro”, a izraelski dziennik „Ma’ariv” pisał o „długiej ręce” Izraela „by rozbić głowę palestyńskiej żmii”⁹. Takich zamachów na sprawców lub zleceniodawców antyizraelskiej przemocy było więcej (patrz tabela 1), większość z nich zakończyła się pełnym sukcesem¹⁰.

______________________________________

Przypisy

¹ Masakra w Qibya 14 października 1953 r. była operacją jednostki 101 pod dowództwem Ariela Szalona. Gdy wysadzono domy w wiosce z palestyńskimi cywilami, śmierć miało ponieść przynajmniej 60 osób, w większości kobiety i dzieci. Patrz: Benny Morris, Righteous Victims, s. 278. ONZ także wyraziła swoje zaniepokojenie wydarzeniami w Qibya: United Nations, Security Council, S/636/Rev.1, 16 November 1953 (dostęp 15 stycznia 2009).

² Masakra w Kfar Kassem była odpowiedzią na powtarzające się ataki terrorystyczne na izraelską ludność cywilną, dokonywane przez arabskich fedainów przenikających głównie przez Synaj z Egiptu. 29 października 1956 roku dowództwo armii izraelskiej wydało rozkaz wprowadzenia godziny policyjnej od piątej po południu do szóstej rano następnego dnia. Policja otrzymała ten rozkaz dopiero o godzinie piętnastej trzydzieści i nie miała możliwości przekazania go Arabom, z których część pracowała na polach. Rozstrzelano 47 wracających z pól cywilów palestyńskich – obywateli Izraela. Patrz: D. K. Shipler, Arabowie i Żydzi w Ziemi Obiecanej, Warszawa 2003, s. 59.

³ N. Giladi, Ben Gurion Scandals: How Haganah & Mossad Eliminated Jews, (dostęp 15 stycznia 2009). Kilka lat po atakach w Iraku na początku lat 50-tych została wydana w Iraku książka zatytułowana Venom Zionist Viper. Autorem był jeden z irackich oficerów śledczych, który wskazał jako emisariusza Bena Guriona do Iraku organizującego wszelkimi sposobami sprowadzenie irackich Żydów – Mordechaia Ben – Porata. Skoro tylko książka wyszła, wszystkie kopie zniknęły, nawet z bibliotek. Agenci Mossadu, pracujący w amerykańskiej ambasadzie, skupowali wszystkie książki i niszczyli. Szesnaście lat później czasopismo izraelskie Haolam Hazeh, w publikacji autorstwa Uri Avneri oskarżyło Mordechaia Ben – Porata. Ben – Porat nie zaprzeczył oskarżeniom i nigdy nie pozwał czasopisma do sądu. Do dzisiaj w Iraku Mordechai jest znany jako Morad Abu al – Knabel (Mordechai of the Bombs). Patrz również: W. C. Eveland, Ropes of Sand: America’s Failure in the Middle East, NY; Norton, 1980, s. 48-49. D.Raviv, Y.Melman, …A każdy szpieg to książę. Pełna historia wywiadu izraelskiego, Warszawa 1993, s. 15, 45-52.

⁴ The Jews of Iraq, “The Link”, Volume 31, Issue 2, April-May 1998 (dostęp 15 stycznia 2009).

⁵ Operacja Susannah została opisana w wielu publikacjach. Patrz: G. Aviezer, Operation Susannah, New York, 1978; T. Shabtai, Ben-Gurion’s spy: the story of the political scandal that shaped modern Israel, New York 1996; S. Katz, Aman, Wywiad wojskowy Izraela, Warszawa 2005.

⁶ L. Rokach , Israel’s Sacred Terrorism (dostęp 15 stycznia 2009).

⁷ Fragment jego przemowy w izraelskim parlamencie brzmiał następująco: „Jak daleko jest Egipt od tego ducha [umiaru i pokoju] można zobaczyć w Aleksandrii, gdzie odbywa się pokaz, który jest organizowany tam przeciwko grupie Żydów, którzy stali się ofiarami fałszywego oskarżenia o szpiegostwo, którym się (jak sądzę) grozi i torturuje, aby zmusić ich do przyznania się do wymyślonych zbrodni”. Cyt. za.: L. Rokach, Israel’s…

⁸ Zamach zostaje opisany w: G. Thomas, Szpiedzy Gideona. Mossad tajna historia, Warszawa 2005, s. 109-135. Również opis zamachu podaje włoska witryna o antyterroryzmie, http://corpidelite.altervista.org/CAESAREA.html (dostęp 15 stycznia 2009).

⁹ Cyt za: M. Hoffman, State-Sponsored Assassinations by Agents of the Israeli Government (dostęp 15 stycznia 2009).

¹⁰ 25 września 1997 r. agenci Mossadu w Jordanii próbowali zamordować lidera politycznego skrzydła organizacji Chaleda Maszala. Dwóm agentom udało się spryskać okolice ucha Maszala specjalną trucizną, po czym zbiegli. Osobisty kierowca (ochroniarz) rzucił się w pościg, udało mu się po pościgu samochodowym, przy pomocy taksówkarza i policjanta, zatrzymać agentów. Król Jordanii zapowiedział, iż po procesie sądowym agenci zostaną powieszeni, jeżeli do przebywającego w szpitalu Meszala nie zostanie dostarczone antidotum. Cała sytuacja doprowadziła do kryzysu w stosunkach Izraela z Jordanią (najbardziej prozachodnim państwem w regionie) oraz Kanadą, której paszportami dyplomatycznymi posługiwali się agenci (wezwano nawet na konsultacje do Ottawy ambasadora kanadyjskiego w Izraelu). Akcja służb specjalnych spowodowała kryzys w stosunkach bilateralnych zarówno z Jordanią, jak i wmieszaną w cały splot wydarzeń Kanadą. Dodatkowym upokorzeniem była wymiana schwytanych agentów na kilkudziesięciu Palestyńczyków, w tym szejka Ahmeda Jassina, który otrzymał prawo zamieszkania w Gazie. Patrz:http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Terrorism/hamastoc.html (dostęp 15 stycznia 2009). Również: Ch.Reuter, Zamachowcy… s. 148-150; G. Thomas, Szpiedzy…, s. 109-135.

Adam Krawczyk:

Doktor historii, pracownik dydaktyczny Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 2007 roku obronił rozprawę doktorską Terroryzm ugrupowań fundamentalistycznych (na obszarze Izraela w II połowie XX wieku). Stały współpracownik największego polskiego portalu internetowego o terroryzmie i przemocy politycznej, http://www.terroryzm.com. Brał udział w wielu krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Jest autorem kilkunastu artykułów naukowych omawiających XX-wieczną historię Bliskiego Wschodu i monografii zgodnej z tytułem dysertacji doktorskiej.